3/02/2016

24 uur

Een paar dagen geleden werd bekend dat het interviewprogramma ’24 uur met…’ stopt.
Dat had de netmanager in goed overleg met de VPRO besloten.
Er hangt altijd iets verdachts rond de zinssnede:  ‘in goed overleg’.
Camiel Eurlings ging ook in goed overleg weg bij de KLM.
Guus Meeuwis en zijn vrouw zijn ook in goed overleg uit elkaar gegaan.
Over het algemeen betekent het, dat het helemaal mis is.
Presentator Theo Maassen was overvallen door het nieuws. Er was kennelijk met hém niet zo heel goed overlegd.
Hoewel het verder nergens gezegd is, neem ik aan dat de reden van het verdwijnen van het programma de tegenvallende kijkcijfers zijn.
Dat kan een hele legitieme reden zijn: het heeft geen zin om een programma te blijven maken waar niemand naar kijkt.
Maar de vraag dringt zich dan wel op: hoe betrouwbaar zijn die kijkcijfers?
Dat klinkt misschien wantrouwend, maar ik heb net iets teveel verkiezingen meegemaakt waarbij Maurice de Hond een voorspelling deed op basis van ‘zeer betrouwbare’ cijfers die niets te maken bleek te hebben met de realiteit.
Des te verbazingwekkender vind ik het dat iedereen die peilingen maar serieus blijft nemen. Je moet ze onmiddellijk afschaffen.
Om de kijkcijfers te meten staan er kastjes bij welgeteld 1250 Nederlandse huishoudens die bij elkaar bestaan uit 2750 personen .
Dat is 0,017 % van de Nederlandse bevolking. Zeventien -  honderdduizendste.
Als er gezegd wordt dat er anderhalf miljoen mensen naar DWDD hebben gekeken, dan is dus het enige wat we weten dat er  117  huishoudens met zo’n kastje naar dat programma hebben gekeken.
Ik ben geen statisticus, maar het lijkt me een beangstigend klein aantal.
En dan blijft de vraag: hoe hebben ze gekeken? Uit Frans onderzoek is eens gebleken dat mensen ondertussen in slaap vallen, de hond uit laten, sex hebben.
De cijfers zeggen dus niks over de kwaliteit van het kijken en dat lijkt me wel van belang. Ik bedoel, een programma dat door 100 mensen met aandacht bekeken wordt is misschien wel belangrijker dan een programma dat door 1000 mensen oppervlakkig gezien wordt.
Daar komt nog bij dat het makkelijk te manipuleren is, zoals de Volkskrant en Powned in het verleden al aantoonden: mensen met zo’n kastje voeren bijvoorbeeld in dat ze met veertig man kijken om een programma een boost te geven; mensen waarderen Piet Paulusma hoog omdat hij ook uit Franeker komt.
Op basis van die, zeer wankele, lastig te interpreteren en eenvoudig te manipuleren cijfers worden grote beslissingen genomen; wordt het ene programma van de buis gehaald en mag het andere blijven.
Waarom doen netmanagers dat?  Waarom gebruiken ze cijfers waarvan iedereen weet dat ze op z’n minst dubieus zijn?
Ik denk: om de schijn van objectiviteit op te houden. Of om van de discussie af te zijn.
In zijn boek over de bonuscultuur bij ABN haalt Kilian Wawoe een boekhouder aan die steeds als de jaarcijfers worden opgemaakt aan zijn directeur vraagt: Wil je dit jaar winst maken of verlies? 
Dat is het probleem: met cijfers kan je alle kanten op.
Cijfers zijn kameleons: ze nemen de kleur van de omgeving aan.
Ik geef het twee jaar en dan hebben we in Hilversum: kijk en luister gate. Treden er een paar netmanagers af. Maar dat zal dan vast wel weer in goed overleg gebeuren.