Egypte en de mythe van de revolte

Zoals een recensie van een boek vaak meer zegt over de recensent dan over het boek, zo zegt de verslaggeving over de gebeurtenissen in Egypte meer over ons dan over Egypte.
Het beeld van een volk dat zich na 30 jaar eindelijk verzet tegen zijn dictator spreekt in Nederland – en naar ik aanneem in het hele Westen – zo tot de verbeelding dat er van objectiviteit, zo die al mogelijk zou zijn, geen sprake is.
Ik zal uitleggen waarom ik dat vind.
Het journaal doet nu al ruim een week vrijwel alleen verslag van het Tahirplein in Cairo. Het mag dan indrukwekkend zijn, al die mensen, maar wat zegt het over de rest van Egypte? Toegeven, af en toe krijgen we een shot van een plein in Alexandrie, maar verder?
Ik moest denken aan een stukje in het boek ‘Het zijn net mensen’ van Joris Luyendijk waarin hij op zoek gaat naar de Palestijnse protesten in Ramallah die we wekelijks op televisie zagen. Tot zijn verbazing komt hij in een heel rustig, vredig dorpje. ‘Waar zijn de rellen?’, vraagt hij aan iemand. ‘Dan moet u hier naar rechts en dan een kilometer rechtdoor en dan komt u bij een plein en daar beginnnen om elf uur de rellen’, antwoordt iemand (ik citeer uit mijn hoofd – ik heb het boek niet bij de hand, dus fout, maar de strekking klopt).
Met andere woorden, wat wij op televisie zagen; woedende, naar de Israelische politie stenen gooiende jongeren, was maar een heel klein stukje van de realiteit.
Waarom zijn er geen verslaggevers buiten Cairo? Of zelfs maar buiten het Tahirplein? Misschien omdat daar geen demonstraties zijn?
Verder had ik ook graag wat meer willen weten over de leiders van de revolte. In een land waar de geheime politie overal aanwezig is, ligt het voor de hand kritisch te zijn op iedereen, ook op de mensen die aan ‘de goeie kant’ staan.
Ik ben twee keer in Syrie geweest voor optredens, en wat ik daar geleerd heb is dat je in een politiestaat niemand kan vertrouwen, ook niet de aardige, goedlachse chauffeur die ons een week lang rondreed en ons de foto’s van zijn kinderen liet zien.
Ik kan me niet ontrekken aan de gedachte dat Westerse journalisten de idylle van de revolutie van het volk niet willen verstoren.
Terwijl ze zouden moeten weten dat revoluties vaak slecht aflopen: denk aan Islamitische revolutie in Iran, de Russische revolutie die leidde tot de Sovjet Unie of de Saur revolutie in Afghanistan.