Speculeren

Het ging de afgelopen week veel over Anne Faber, de vrouw die vermist wordt na een fietstochtje door een bos. De berichten van de laatste uren lijken er op te wijzen dat haar lichaam snel gevonden zal worden. Al was daar vanochtend al weer verwarring over want de Telegraaf meldde dat haar lichaam was gevonden maar trok dat bericht later weer in.

Ik hoop het van harte voor de familie en ik hoop ook dat er dan wat meer duidelijkheid komt over wat er is gebeurd.

Die duidelijkheid ontbrak de afgelopen dagen. Veel meer  nieuws dan dat er met man en macht naar haar gezocht werd was er niet. Toch berichtten nieuwsprogramma’s er voortdurend over.

Dat leidde tot veel speculatie, zoals in de uitzending van Pauw, afgelopen maandag, toen bekend was geworden dat een zedendelinquent was opgepakt.

Fragment

Pauw: Ja Mick van Wely, misdaadjournalist van de Telegraaf, wie is het?

Van Wely: Michael P is een 27 jarige man die woont nu in die kliniek, maar komt oorspronkelijk uit Zeewolde.

Goed. Van Wely vertelt dat P. zeer ernstige misdrijven heeft begaan: brute verkrachtingen, gewelddadige straatroven. En dat hij 12 jaar celstraf heeft gekregen.

Pauw:  Het is 5 jaar later, 2017, en deze man loopt kennelijk toch al zo vrij rond dat ie vermoedelijk van alles kan hebben uitgespookt.

Ja, let hier even op de formulering: vermoedelijk van alles kan hebben uitgespookt. Pauw zegt niet: hij heeft vermoedelijk van alles uitgespookt. Of, hij kan van alles uitgespookt hebben. Nee, hij gebruikt hier een dubbele twijfel: vermoedelijk kan hij van alles uitgespookt hebben. 

Oftewel, het is allemaal heel speculatief. Dat klopt, want er is alleen maar iemand opgepakt. Er is nog niks verklaard, er is nog niks bewezen.

Ziedaar de worsteling die nieuwsprogramma’s hebben met dit soort zaken: er is eigenlijk geen nieuws, maar er moet aandacht aan besteed worden omdat het onderwerp zo leeft in Nederland.

Er zit altijd iets cirkelachtigs in zulke redeneringen, want waarom leeft het onderwerp zo? Omdat er zoveel aandacht aan besteed wordt in nieuwsprogramma’s.

Terug naar de uitzending van maandag. De doopceel van deze Michael P., van wie dus nog geheel onduidelijk is of hij iets met de zaak te maken heeft wordt gelicht. Iedereen aan tafel lijkt overtuigd van zijn schuld, getuige ook Sander van der Wulp

Van der Wulp:  Dit is iets waar niemand bij kan, als iets tot een veroordeling leidt en in 2017 loop je door het bos.

De worsteling met het nieuws wordt de dag erna, dinsdag, pas echt duidelijk als Pauw in zijn nieuwsblokje aan het begin van de uitzending weer opent met Michael P., maar daarna afsluit met de volgende zinnen:

Pauw:  Ja, het probleem is ook dat we niet zeker weten dat Michael P. , de man die gearresteerd is ook de daadwerkelijke dader is, dus in die zin moeten we daar verder maar niet op doorgaan nu.

Het lijkt wel of hij hier spijt heeft van het item van de dag ervoor. Hij zegt feitelijk dat het geen zin heeft om te speculeren, iets wat hij de dag ervoor uitgebreid deed.

Wie schetste mijn verbazing dan ook dat gisteren, woensdag, Mick van Wely weer in de uitzending zat om te praten over… jawel, Michael P.

Van Wely  Er zou ook vanuit de kliniek zijn verklaard dat hij eruit was geweest en wat verminkingen, hoe moet ik het zeggen, wat krassen in zijn gezicht had. 
Pauw: De kliniek heeft gezegd dat hij krassen in zijn gezicht had toen hij terug kwam van buiten?
Van Wely: Dat is gezegd, De politie kan het overigens niet bevestigen.

Er zou verklaard zijn, dat is gezegd. Hele dunne formuleringen allemaal.

Ik zeg dit allemaal niet om flauw te doen over Pauw. Ik ben fan van het programma en ik vind hem een geweldige interviewer. Maar de manier waarop hij de laatste dagen omgaat met de zaak Faber is illustratief voor hoe nieuwsredacties omgaan met gebrek aan nieuws.

Ik zeg het ook omdat het niet de eerste keer zou zijn dat iemand publiekelijk veroordeeld wordt terwijl jaren later blijkt dat hij het niet gedaan heeft. Denk aan de zaak Vaatstra, of aan de zaak Demmink.

Het is misschien heel ouderwets, maar is het een idee om als er geen nieuws is, het er gewoon niet over te hebben?