Verval

Dit najaar geef ik weer een aantal gastcolleges ‘Liedtekst schrijven’ aan het conservatorium van Groningen. Om de studenten ter voorbereiding alvast wat voorbeelden van goede teksten mee te geven struinde ik youtube af.
Gevaarlijk, want voor je het weet verzand je.
Zo bleef ik een middag hangen bij the Beatles. Vooral de documentaire ‘Let it be’ waarbij ze worden gevolgd bij het opnemen van hun plaat is prachtig omdat het verval dan al is ingetreden. Niet muzikaal gezien, in tegendeel, maar je ziet dat het samenwerken nauwelijks meer gaat. Er is dan al eindeloos veel ruzie geweest, Yoko Ono zit er permanent ‘dominant afwezig’ te zijn (een term die ik een keer hoorde van iemand die cursussen ‘doorgaan met ademhalen’ geeft) en er zijn spanningen omdat er de hele tijd camera’s bovenop zitten.
Kijk maar eens naar de opname van ‘The long and winding road’: McCartney zit aan de vleugel en kijkt naar het velletje papier dat voor hem staat; Harrison staart voornamelijk naar beneden; Lennon zit verscholen achter zijn bos haar en Starr kijkt een beetje stuurs om zich heen. Ze kijken geen moment naar elkaar. Ze willen er niet zijn, maar ze zitten er toch. Je vraagt je af, waarom?
Omdat ze nog steeds prachtige liedjes maakten, denk ik. Ze waren nog steeds verliefd op hun muziek, dus ze moesten wel. Zoals gescheiden ouders nog met elkaar omgaan omdat ze nou eenmaal kinderen hebben. Juist die wrijving maakt het zo mooi.
Ik vergat de colleges die ik moest voorbereiden en klikte van het ene fragment naar het andere en voor ik het wist zat ik te kijken naar de aankondiging op ABC van het nieuws dat Lennon was neergeschoten. En naar de reactie van McCartney daarop; naar McCartney die ‘Here today’ zingt (een lied over Lennon) en in tranen uitbarst; naar McCartney die aan komt rijden over een zandpad en de pers te woord staat als Harrison is overleden.
Ik wilde nog meer verval zien: Simon and Garfunkel voor het eerst weer samen bij David Letterman: onherkenbaar oude mannen. Ik vroeg me af wat Garfunkel al die jaren heeft gedaan, behalve ‘Bright eyes’? En waaraan dacht hij toen hij daar weer stond te zingen met zijn oude soulmate die na het opbreken van S & G nog tien prachtige platen maakte?
Nog meer verval: Ricky Lee Jones die in 2007 ter promotie van haar nieuwe album ‘Sermon on exposition boulevard’ een liedje zingt. Het verhaal gaat dat ze na haar eerste vier – briljante - platen ruim tien jaar lang niet veel anders heeft gedaan dan spullen in haar neus stoppen.
Er zit schoonheid in verval juist omdat het eerst wel mooi was. Lelijk is iets anders: lelijk is leeg. Verval is iets dat niet meer mooi is.
Iemand die een slecht liedje schrijft is niet interessant. Iemand die een slecht liedje schrijft maar vroeger prachtige dingen maakte is dat wel.