Vorige vergastte TV-kok Jamie Oliver in een uitzending tien kuikens ten overstaan van zijn publiek. Normaal gesproken hou ik niet zo van dit soort confrontaties, maar dit vond ik geweldig.
Voor diegenen die het niet gezien hebben: het publiek in de studio zit aan grote ronde tafels. Er is mooi gedekt, de mensen zijn in avondkleding en op de tafels staan schalen waar levende kuikentjes in blijken te zitten. Oliver legt uit dat de mannetjes te onderscheiden zijn door hun vale kleur. Hij vraagt het publiek de mannetjes eruit te halen en in een glazen pot te doen en deze naar voren te brengen. Tot zover lijkt er niets aan de hand.
Dan legt Oliver uit dat in de bio-industrie de mannetjes nutteloos zijn en hij vraagt aan een kenner wat er met deze diertjes gebeurt. Onderwijl trekt hij het doek van een grote glazen kubus voorzien van een aantal slangen en stopt de dieren daarin. De man legt uit dat deze dieren vergast worden met koolmonoxide. Ontsteltenis op de gezichten van de aanwezigen. ‘Marc, can we start the process please’, zegt Oliver en vervolgens worden de dieren vergast.
Ik weet niet waarom ik het zo goed vond. Ik denk omdat hij het zo ‘naturel’ deed (vervelend toneelacademie woord, maar ik weet geen beter). Als dit in Nederland op TV was zou het heel pathetisch, vet aangezet worden met violen en vertraagde beelden van blije kuikentjes en een huilende presentator of juist heel cynisch en afstandelijk. En in ieder geval belerend. Oliver bleef sober en informatief. Dat is altijd sterker.
Vlak bij het huis in Brabant waar wij regelmatig komen staat een enorme ‘vleeskuiken’ boerderij. Het bestaat uit zes stallen met in elke stal 20.000 kuikens/kippen. In het kader van de openheid is in een stal de mogelijkheid om door een ruitje naar binnen te kijken. Ik ga er af en toe met de kinderen naartoe. Als je vroeg in de cyclus van het produktieproces komt zie je 20.000 schattige kuikentjes zitten. Ze hebben de ruimte, op de vloer ligt zaagsel; eten valt automatisch in grote bakken en water is beschikbaar via buizen. Kom je vijf weken later dan zie je dikke, witte kippen die zich nauwelijks kunnen bewegen op een vloer met stront zitten. Ze hebben dan nog precies een week te leven, want na zes weken worden ze geslacht. Niet veel later liggen ze in de supermarkt.
Ik neem die boer niks kwalijk. Hij verdient vierenhalve cent per kip, dat betekent dat hij per zeven weken (een week is nodig om de stallen te reinigen en in orde te brengen voor de volgende lichting) ongeveer vijfenhalf duizend euro omzet heeft. Daar moeten dus nog alle kosten vanaf.
We moeten gewoon meer betalen voor kippen en eieren.