Er zijn mensen die het
faillissement van V&D vreselijk vinden omdat er een oer Hollands bedrijf is
omgevallen. Ik niet. Elk bedrijf valt een keer om, de VOC is ook omgevallen, zo
gaan die dingen. Er staan ook altijd weer nieuwe oer Hollandse bedrijven op
zoals ASML in Eindhoven bijvoorbeeld.
Een crisis is niets anders dan de overgang van een oude naar
een nieuwe tijd. Het is een voorjaarsstorm, oude bomen vallen om, nieuwe
krijgen een kans.
Op televisie volg ik de prachtige serie Downton Abbey, over
een adellijke familie in Engeland in het begin van de twintigste eeuw. Het
spook van de crisis waart ook daar rond.
Wat de serie onder andere zo geweldig maakt is dat het laat
zien dat verzet tegen de nieuwe tijd zinloos is.
Dat wordt geillustreerd door kleine opmerkingen,
bijvoorbeeld door de oude lady Grantham die tussen neus en lippen opmerkt dat
ze het belachelijk vindt dat ze elektrisch licht hebben genomen. Kaarsen waren
toch veel beter.
Of butler Carson die het onbegrijpelijk vindt dat er een telefoontoestel
in Downton Abbey komt. Waar is dat in godsnaam voor nodig?
Zaken die volkomen vanzelfsprekend zijn vandaag de dag, maar
waartegen mensen zich ooit hevig verzet hebben.
In die zin vind ik het ook wel confronterend: tegen welke vernieuwingen
verzet ik me? En hoe lachwekkend zal dat over honderd jaar blijken te zijn?
Ik zet nog steeds niets op Icloud, omdat ik het een
ongemakkelijk idee vindt dat mijn documenten niet op mijn computer staan.
Ik vind twitter een onzinnig medium.
Ik typ berichtjes op mijn mobiele telefoon in met mijn rechterwijsvinger.
Daar wordt ik door mijn kinderen nu al om uitgelachen.
Ik heb geen elektrische auto omdat dat volgens mij een
milieufreakerige dwaling is: accu’s zijn het nieuwe asbest.
Het is lastig te zien wat onzin is en wat niet als je er
middenin zit.
Er is een mooie uitspraak van Michael Gorbatsjov die ik ook
gebruikt heb als motto voor mijn laatste roman, Paradise Village: “Ik geloof
dat slechts zij in gevaar zijn die niet reageren op het leven’
Of deze, van mijn jeugdheld David Bowie die vorige week op
zijn zeventigste nog maar eens een prachtig album uitbracht: Ch ch ch ch Changes, turn and face the
stranger.
Nogal actueel ook:
draai je om en kijk de vreemdeling in de ogen.
Over die vreemdeling en de nieuwe tijd gesproken: ik heb
mijn twijfels bij het toelaten van zoveel mensen uit een andere cultuur. Niet
omdat ik ze geen vrede gun, maar omdat ik me niet kan voorstellen dat iemand
die van kindsaf aan heeft geleerd dat vrouwen minderwaardig zijn en dat
homoseksuelen dood moeten, die denkbeelden ineens van zich af schudt.
Maar ik ben me ervan bewust dat deze opmerking een hoog Lord
Grantham gehalte heeft. De nieuwe tijd walst over ons heen. Ook ik moet het
onder ogen zien. I got to face the stranger.
Ik doe mijn uiterste best om geen V&D te worden.